November, de herfst is in volle gang. Maar zo gauw de zon even tussen de wolken tevoorschijn komt, ga ik de tuin in voor wat laatste tuinklussen. En er moet nog flink gewerkt worden. Zo hebben we de border volgezet met nieuwe planten, potten gevuld met bloembollen en in de moestuin kunnen we nog oogsten én zaaien. Kortom, er is genoeg te doen. Dit is mijn tuinkalender voor november.
Border
Onze tuin is nog steeds volop in ontwikkeling. Twee jaar geleden maakten we van een groot deel van het gazon een border. Ook vorig najaar hebben we nieuwe planten in de grond gezet, maar afgelopen zomer zagen we desondanks meerdere kale plekken. We hebben nu dus flink uitgepakt met prachtige soorten als kogeldistel, zonnehoed, hemelsleutel, salvia en vrouwenmantel. Omdat de aarde nog redelijk warm is en bovendien vochtig, kunnen de planten goed aanslaan en hebben ze een voorsprong ten opzichte van planten die in het voorjaar in de grond worden gezet.
Moestuin
Zaaien in november, kan dat nog? Doordat wij sinds deze zomer een kas in onze tuin hebben staan, is ons zaaiseizoen verlengd. Daardoor kunnen we nu nog snijbiet, knolvenkel en spinazie zaaien. Tegelijkertijd kunnen we ook nog oogsten, want de schorseneren zijn klaar om opgegeten te worden. Ten slotte wil ik nog knoflook planten. Eerdere jaren deed ik dat in oktober, maar dit jaar kwam ik daar niet aan toe. Zo lang het niet vriest, kun je nog prima knoflooktenen in de grond stoppen.
Bloembollen en violen planten
Een van de leukste klusjes van het najaar vind ik het planten van bloembollen. Ik plant de bollen zowel in potten als in de volle grond, om vervolgens zo snel mogelijk te vergeten welke soorten ik waar heb geplant. Zo is het in het (vroege) voorjaar een verrassing waar het eerste groen naar boven komt en welke bloemen volgen. Als ik voorjaarsbloeiers in potten plant, maak ik altijd een ‘bloembollenlasagne‘, waarbij ik de vroegste bloeiers bovenin plant en de late bloeiers onderin. Om niet de hele winter tegen kale potten aan te kijken, vul ik ze op met winterviolen.
Gazon
Bij een buitentemperatuur van 6 °C of hoger blijft gras groeien en kun je dus nog steeds je gazon maaien. Zet de messen wat hoger, bijvoorbeeld op 5-6 centimeter, zodat je zeker weet dat het gras lang en sterk genoeg is om de winter te overleven. Verder kun je in het najaar ook gevallen bladeren van het gazon weghalen om gele plekken te voorkomen.
Adventskrans maken
Ieder jaar maak ik een adventskrans of adventsstuk om af te tellen in de weken naar Kerst. Dit jaar ben ik van plan om een stuk te maken met onder andere gedroogde sinaasappel, kaneelstokjes en walnoten.
Fruitbomen planten
Vanaf november tot april kun je fruitbomen planten. Wij hebben al een kleine appelboom en kersenboom in onze tuin staan, maar we hebben er nu ook een pruimenboom bij gekocht.
Wat kun je nog meer doen
- Het najaar is een goede periode om bestaande nestkasten schoon te maken of een nieuw nestkastje op te hangen. Voor elke vogelsoort is er een aparte kast. Hou eens in de gaten welke vogels jouw tuin regelmatig bezoeken en hang voor deze soort een nestkast op. Kies een rustige plek, en hang de opening richting het noordoosten of oosten.
- Zo lang het niet vriest kun je heesters en bomen snoeien.
